6. Św. Filip i Jakub

Święty Filip, pochodził z Betsaidy nad jeziorem Genezaret. I zanim pojawił się przy Jezusie, zanim usłyszał „Pójdź za Mną”, był uczniem Jana Chrzciciela. Wśród Apostołów, w tak zwanych katalogach, czyli wykazach zawartych w Ewangeliach jest zawsze wymieniany na piątym miejscu. I choć informacje o nim zawarte w innych, pozabiblijnych źródłach, są nieprecyzyjne lub nie dają się zweryfikować, niektóre mają charakter legend budujących kult i niosą sporą dawkę „cudowności”, to należy pamiętać, że to św. Jan Ewangelista ukazuje nam Filipa przy Jezusie nie jeden raz. Filip towarzyszy Mu w chwili, gdy cudownie karmi „liczne tłumy”. Jest tym, którego poganie pytają o Jezusa, chcąc się z nim spotkać. Ta sytuacja jest uważana za dowód szacunku jakim się cieszył Apostoł. Filip jest również w Wieczerniku. I to on prosi Jezusa „Pokaż nam Ojca, a to nam wystarczy”. A słowa jakie usłyszał wówczas w odpowiedzi, zawierają wyjaśnienie związku jaki w Trójcy Świętej istnieje między Bogiem Ojcem a Synem Bożym. 

W ikonografii św. Filip Apostoł jest przedstawiany w towarzystwie Anioła. Atrybutami świętego są pastorał i zwój oraz krzyż i czasami kamienie w rękach. Dwa ostatnie symbole odnoszą się do jego męczeńskiej śmierci (najpierw ukrzyżowania i kamienowania). Śmierć miała nastąpić w czasach panowania Domicjana (między 81 a 96 rokiem). Miało się to stać w Hierapolis, stolicy Azji Mniejszej, gdzie nauczał. Tam właśnie włoscy archeolodzy w ruinach bizantyjskiego kościoła odkryli grób z inskrypcjami wskazującymi na miejsce pochówku Apostoła. 

Drugi nasz patron, święty Jakub Mały (ze względu na wzrost) lub Młodszy jest wymieniany w spisach Apostołów na jednym z ostatnich miejsc, co świadczy o tym, że do grona dołączył najpóźniej. Wywodził się z Nazaretu, był spokrewniony z Jezusem. Jego rodzonymi braćmi byli Juda Tadeusz oraz Józef. Nie mamy informacji o nim, o jego byciu przy Jezusie, zanim nastąpiło rozproszenie Apostołów. Dopiero po zmartwychwstaniu Jakub pełni szczególnie ważną rolę – przewodniczy gminie chrześcijańskiej w Jerozolimie. Na soborze apostolskim przemawia zaraz po św. Piotrze. Wiemy też, że prawdopodobnie dzięki niemu pojawił się pewien kompromis w zakresie wymagań stawianych nawróconym poganom, a dotyczący konieczności wypełniania Prawa Mojżeszowego. Nie oczekiwano od nich ścisłego ich przestrzegania. Ta postawa, choć nie we wszystkim się zgadzali, była w tym bliska przekonaniom św. Pawła. I to on właśnie określał Jakuba „filarem Kościoła”.  

Najstarsze informacje o śmierci św. Jakuba przekazał nam żydowski historyk Józef Flawiusz. Do śmierci Apostoła, w czasach panowania Nerona, przyczynił się arcykapłan Annasz „człowiek hardy i niezwykle zuchwały”. Jakub został ukamienowany w roku 62, choć pojawiają się również informacje, że wcześniej został zrzucony z dachu świątyni. 

Święty Jakub, będący patronem dekarzy, w ikonografii jest przedstawiany w tunice i płaszczu, z mieczem oraz z księgą. Jego atrybutami są również: halabarda, kamienie, korona w rękach, torba podróżna, zwój. Św. Jakub ukazywany jest również jako biskup rytu wschodniego.