1. Św. Brygida z Kildare

Brygida to imię pochodzenia celtyckiego, wywodzące się prawdopodobnie od słowa „brig” – „siła, cnota, męstwo”. Jest ono dość popularne w Europie.

Brygida irlandzka urodziła się około roku 453 w Faughart nieopodal Dundalk, na pograniczu z dzisiejszą Irlandią Północną. Jej ojciec był poganinem, matka była porwana na kontynencie i przywieziona do Irlandii przez piratów. Tu została ochrzczona.

Podróżując przez Irlandię także dzisiaj spotkamy tradycyjne równoramienne krzyżyki z łodygi traw lub wikliny. Mają one związek z żyjącą 15 wieków wcześniej św. Brygidą, która jako małe dziecko musiała pomagać rodzicom, wypasając owce i bydło. Wtedy to właśnie robiła takie małe plecione krzyżyki. Od samego bowiem dzieciństwa pragnęła poświęcić się Bogu, na co nie chciał się zgodzić niewierzący ojciec. Dzisiaj tradycyjnie na 1 lutego wyplata się takie krzyżyki i stawia, aby chroniły domostwa, a zwłaszcza zawartość spiżarni.

Podania przekazują, że Brygida była pogodna i hojna wobec potrzebujących, była energiczna i przedsiębiorcza. Emanowała dobrocią. Mając około 15 lat udała się do biskupa Mela w Armagh, stolicy prymasowskiej w Irlandii i złożyła ślub dziewictwa. Zgromadziła wokół siebie dziewczęta, które podzielały jej pragnienia i założyła z nimi pierwszy klasztor w Kildare, na zachód od Dublina. Ta staro-irlandzka nazwa „Cell Dara” oznacza „dębowy dom, kościół”. Klasztor szybko się rozwijał i biskupi prosili Brygidę, aby na ich terenach powstawały nowe. Święta przemierzała całą wyspę i założyła wiele klasztorów. Dlatego uważana jest za matkę życia zakonnego w Irlandii. Opowiada się o tym, jak przy okazji dokonywała niezwykłych cudów. Pewnego razu prosiła króla Leinsteru, jednej z czterech prowincji irlandzkich o ziemię, na której mógłby powstać klasztor dla sióstr. By go przekonać poprosiła tylko o taki teren, jaki będzie w stanie przykryć jej płaszcz. Król się zgodził, a wtedy płaszcz cudownie się powiększył i objął całą okolicę Curragh.

Powszechnie znana jest troska św. Brygidy o ubogich i potrzebujących. I dlatego dawne zwyczaje nakazują, aby w przeddzień wspomnienia patronki wysprzątać domy, upiec ciasta, ugościć przybyszów i absolutnie nie odmawiać pomocy potrzebującym. Wtedy też ozdabia się wstążkami domy i rosnące wokół nich drzewa. Tradycja przekazuje, że święta Brygida wędruje tego dnia po całym kraju i nawiedza domostwa wiernych.

Św. Brygida zmarła 1 lutego 523 lub 524 roku w Kildare i tam została pochowana. W IX wieku, w czasie najazdu duńskiego, jej relikwie przeniesiono do Downpatrick, ale potem zapomniano o nich. Odkrył je w XI wieku biskup św. Malachiasz, a od XII wieku znajdowały się w katedrze w Downpatrick. W czasie reformacji król Henryk VIII nakazał je zniszczyć. Zdołano uratować tylko niewielką część.

W ikonografii św. Brygida ukazywana jest w stroju opatki. Ma biały habit i czarny welon, płomień nad głową albo świecę w dłoniach. W ręku trzyma pastorał i księgę reguły zakonnej. Czasami ukazywana jest jak rozdaje osełki masła potrzebującym. Jej atrybuty to: otwarta księga, pastorał ksieni lub krowa u stóp, symbol jej działalności dobroczynnej.