27. Św. Celestyn I

Nie wiemy wiele o jego młodości. Znamy tylko imię ojca, Pryskus. Urodził się prawdopodobnie w Rzymie, około roku 380. Od młodych lat związany był z papiestwem. Papież, św. Innocenty I nazywał go nawet swoim synem. Celestyn był 43. papieżem. Wybrano go 10 września 422 roku. Od razu zabrał się energicznie do walki o czystość wiary i karność kościelną.

Na początku musiał się zmierzyć ze schizmą nowacjanizmu. Nie była ona nowa w Kościele. Powstała w połowie trzeciego wieku, kiedy to wielu chrześcijan, którzy zaparli się wiary w czasie prześladowań, chciało wrócić do Kościoła. Nowacjan stanął na czele tych, którzy sprzeciwiali się przyjmowaniu do Kościoła, nawet po surowej pokucie tych, którzy okazali się niewierni w chwili próby. Przez długi czas Kościół zmagał się z problemami tak zwanych „lapsi", czyli upadłych w wyniku prześladowań i tych, którzy z lęku przed śmiercią zapierali się wiary, ale ostatecznie wypracował odpowiednie praktyki, aby ich przyjmować. Celestyn I ostro wystąpił przeciwko nowacjanom. Zamknął ich świątynie w Rzymie. Ich biskupa usunął z urzędu.

Wielką herezją tamtego czasu był pelagianizm, potępiony oficjalnie przez papieża Zozyma, poprzednika Celestyna. Pelagiusz nie uznawał grzechu pierworodnego i skutków grzechu Adama dla ludzkości, a w konsekwencji nie przyjmował powszechnego zbawienia w Chrystusie. Według niego człowiek jest w stanie o własnych siłach dojść do zbawienia. Jezus dał jedynie najlepszy przykład. Poglądy Pelagiusza znalazły posłuch nawet u licznych biskupów. Celestyn I żądał od nich potępienia herezji, a tych, którzy trwali w błędzie, ekskomunikował i dążył do złożenia z urzędu.

Podobnie było z herezją nestoriańską, którą za czasów Celestyna I głosił sam patriarcha Konstantynopola, Nestoriusz. Mówił on bowiem o tym, że Jezus nie jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, ale że odwieczny Logos zawładnął niejako człowieczeństwem Jezusa, zamieszkiwał w Nim jak w świątyni. Celestyn I ostro wystąpił przeciwko Nestoriuszowi. Wysłał do Konstantynopola, jako swojego legata, Cyryla Aleksandryjskiego, a ten, w imieniu papieża, usunął patriarchę z urzędu.

Celestyn I bardzo zabiegał o to i naciskał na cesarza, aby ten zwołał Sobór powszechny. Cesarz przychylił się do tej sugestii i zwołał w 431 roku sobór do Efezu, który był trzecim soborem powszechnym w Kościele. Potępiono na nim schizmę nowacjan oraz herezje Nestoriusza i Pelagiusza. Uchwalono, że Maryja może być nazywana, wbrew Nestoriuszowi, Theotokos, czyli Matką Boga. 

Warto też wspomnieć, że Celestyn I blisko współpracował ze św. Augustynem. On też mianował św. Palladiusza pierwszym biskupem Irlandii i wysłał na zieloną wyspę św. Patryka, jej apostoła. Celestyn I zmarł 27 lipca 432 roku. Pogrzebano go na cmentarzu św. Pryscylli.